Bağırsaklarımızdaki Candida mantarı sindirim problemleri, gerginlik, odaklanma problemleri, eklem ağrıları gibi sağlık problemlerine neden olabilir. Altta yatan kök nedene odaklandığımızla semptomların azalması ve candida sayısının olması gereken miktarlara düşmesi mümkündür.
-
Candida Nedir?
Candida, vücudumuzda özellikle ağız, bağırsak, vajina ve ciltte bulunan bir maya türü mantardır. Genellikle bağışıklık sistemi tarafından kontrol altında tutulur ve zararsızdır. Ancak bağışıklık sistemi zayıfladığında veya bağırsak florası bozulduğunda aşırı çoğalarak çeşitli sağlık problemlerine neden olabilir. Bu duruma Candida enfeksiyonu ya da Kandidiyazis denir.
En sık rastlanan türü Candida albicans’tır.
Candida Fazlalığı Belirtileri Nelerdir?
Candida mantarı, sistemik hale geldiğinde farklı belirtiler gösterebilir:
-
Ağızda beyaz plaklar (pamukçuk)
-
Vajinal mantar enfeksiyonu (kaşıntı, akıntı, yanma)
-
Sindirim sorunları: gaz, şişkinlik, ishal veya kabızlık
-
Kronik yorgunluk ve beyin sisi
-
Tatlıya aşırı düşkünlük
-
Ciltte kaşıntı, egzama veya mantar enfeksiyonları
-
Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları
-
Ağız kokusu ve dilde beyazlık
-
Tırnak mantarı
Belirtiler kişiden kişiye farklılık gösterebilir ve genellikle başka sağlık sorunlarıyla karıştırılabilir.
Candida Neden Kontrolden Çıkar?
Candida’nın aşırı çoğalmasının başlıca nedenleri şunlardır:
-
Antibiyotik kullanımı: Yararlı bakterileri öldürerek dengeyi bozar.
-
Aşırı şekerli ve rafine karbonhidratlı beslenme
-
Zayıf bağışıklık sistemi
-
Stres ve uyku bozuklukları
-
Hormonal değişiklikler
-
Doğum kontrol hapları
-
Bağırsak florasında dengesizlik (disbiyozis)
Candida ile Başa Çıkmak: Doğal Destek Yöntemleri
Candida enfeksiyonunu kontrol altına almak için atılabilecek adımlar şunlardır:
1. Beslenme Düzeni
Candida diyeti genellikle şu maddeleri içerir:
-
Şeker ve rafine karbonhidratları sınırla: Candida’nın en sevdiği besin şeker!
-
Fermente gıdalar (probiyotikler): Kefir, ev yapımı yoğurt, lahana turşusu
-
Lif oranı yüksek sebzeler: Brokoli, kabak, ıspanak
-
Antifungal besinler: Hindistan cevizi yağı, sarımsak, zencefil, elma sirkesi
2. Probiyotik Takviyesi
Bağırsak florasını desteklemek, Candida ile mücadelede çok önemlidir. Günlük probiyotik içeren takviyeler veya gıdalar Candida’nın yeniden çoğalmasını engelleyebilir1.
3. Antifungal Destekler
Bazı doğal bileşenler Candida’nın yayılımını engellemeye yardımcı olabilir:
-
Kekik yağı (oregano oil)
-
Kaprilik asit (hindistan cevizinden elde edilir)
-
Berberin içeren bitkiler (altınmühür, barberry)
(Doktora danışılmadan yoğun antifungal kullanımı önerilmez.)
4. Stres Yönetimi ve Uyku Düzeni
Stres, bağışıklık sistemini baskılayarak Candida’nın yayılmasını kolaylaştırır. Meditasyon, yürüyüş, kaliteli uyku gibi alışkanlıklar bağışıklığı destekler.
Candida Testi Nasıl Yapılır?
Candida teşhisi için şu yöntemler kullanılabilir:
-
Dışkı ve idrar testleri
-
Kan tahlilleri
-
Ağız veya vajinal sürüntü kültürü
-
Fonksiyonel tıp testleri (özellikle bağırsak geçirgenliği ve flora analizi)
Evde yapılan “tükürük testi” gibi yöntemler ise bilimsel geçerliliği olmayan, yönlendirici olmayan testlerdir.
Sonuç
Candida, bağışıklık sistemi ve bağırsak florasıyla birlikte yaşayan doğal bir mikroorganizmadır. Ancak dengesizlik oluştuğunda çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir. Dengeli beslenme, stres yönetimi ve bağırsak sağlığını destekleyici adımlar Candida’nın kontrol altında tutulmasına yardımcı olabilir. Şüpheli belirtiler durumunda mutlaka bir sağlık profesyoneline başvurmak gerekir.
-
Referanslar
McFarland, L.V. (2015). Use of probiotics to correct dysbiosis of normal microbiota following disease or disruptive events: A systematic review. BMJ Open, 5(8). https://doi.org/10.1136/bmjopen-2015-007450
Önemli Açıklama: Bu yazının içeriğiyle ilgili Habit Gıda AŞ’nin herhangi bir sorumluluğu bulunmamaktadır. Bu yazı sadece bilgilendirme amaçlı, İngilizceden Türkçe’ye çevrilmiş olup, hiçbir şekilde sağlık tavsiyesi vermesi için hazırlanmamıştır. Bu yazı dolayısıyla okuyucularda oluşabilecek sağlık sorunlarından Habit Gıda A.Ş. hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz. Okuyucular bu yazının içeriğiyle ilgili kendi sağlık durumlarına göre doktorlarına danışmadan herhangi bir eylemde bulunmamalıdır. Sağlığınızla ilgili her türlü konuda doktorunuza danışmanız gerekmektedir.