Öksürüğe Karşı Etkili 6 Uçucu Yağ
Soğuk algınlığı, grip ve diğer solunum yolu hastalıkları genellikle geceleri uyutmayan ve nefes almanızı zorlaştıran öksürükle birlikte seyreder. Her yıl çok sayıda insan öksürükten muzdarip oluyor. Ancak, öksürüğe karşı etkili olan doğal çözüm yollarından çoğu kimse habersiz. Oysa öksürüğe iyi gelen ve spazm giderici, balgam söktürücü, antiviral ve antibakteriyel özellikleri de olan çok sayıda uçucu yağ bulunuyor. Soğuk algınlığı için tavsiye ettiğim yağlar gibi, bu uçucu yağlar da aslında öksürük gibi solunum yolu hastalıklarından güvenli ve etkili bir yoldan kurtulmanıza yardımcı oluyor.
“Canadian Medical Association Journal” isimli dergide yayınlanan araştırmada reçetesiz satılan öksürük baskılayıcı ilaçların çocuklara herhangi bir yararının olmadığı belirtiliyor. Ayrıca, bu ilaçların altı yaşından küçük çocuklarda kullanımının uygun olmadığı da vurgulanıyor. Yetişkinler için faydaları ise oldukça sınırlı. Günümüzde birçok kişi öksürükten kurtulmak için kodeine yönelmiş durumda. Ancak, kodeini aşırı kullanmanız halinde diğer uyuşturucu ilaçlar gibi geri çekilme semptomlarıyla baş etmek zorunda kalabilirsiniz. Ayrıca, kodein ve antihistaminlerin (alerji karşıtı ilaçlar) yetişkinlerde öksürüğe herhangi bir etkisi olmadığını kanıtlayan çalışmalar da mevcut. (1)
Birçok kişi öksürüğe daha etkili bir çözüm bulma konusunda oldukça ümitsiz. Oysa aradığımız çözüm doğada. Birazdan bahsedeceğimiz bu uçucu yağlar bir yandan öksürüğünüze iyi gelirken diğer taraftan da balgam yumuşatıcı ve kas gevşetici etkileriyle rahatlamanızı sağlayacak.
Öksürüğe İyi Gelen 6 Uçucu Yağ
Öksürüğe iyi gelen uçucu yağların çift taraflı faydaları var. Bu yağlar, öksürüğe neden olan toksin, virüs ve bakterileri öldürerek sorunun kaynağına etki ederken, diğer taraftan balgam yumuşatıcı etkisiyle solunum sistemi kaslarınızı rahatlatarak akciğerlerinize daha fazla oksijen gitmesini sağlıyor. Bu yağları, tek başına veya birkaçını karıştırarak kullanabilirsiniz.
Okaliptüs
Mükemmel bir balgam söktürücü olan okaliptüs yağı, hastalığa yol açan mikroorganizma ve toksinlerin vücuttan atılmasına yardımcı olduğundan öksürüğe karşı da en etkili yağlardan biri. Kan damarlarınızı açarak akciğerlerinize daha fazla oksijen gitmesini sağlayan okaliptüs yağı, kronik öksürüğünüze iyi geliyor ve böylelikle rahat bir nefes almanızı sağlıyor. Bunun yanında, okaliptüs yağında bulunan sineyol maddesi birçok bakteri, virüs ve mantara karşı antimikrobiyal etkiye sahip. (2)
Öksürük tedavisi için okaliptüs yağını kullanmanın en etkili yolu ise uyumadan önce evin farklı köşelerine 5 damla bu yağdan damlatmaktan geçiyor. Okaliptüs yağını ayrıca boyun ve göğsünüze lokal olarak uygulamanız da oldukça etkili bir yöntem. Bunun için işe 1-2 damla gibi çok küçük ölçülerle başlayabilirsiniz. Okaliptüs ve diğer yararlı yağları evde kendinize bunlardan buharlaşan bir merhem hazırlayarak da kullanabilirsiniz. Bunun için, zeytinyağı, hindistancevizi yağı, balmumu, nane yağı ve okaliptüs karışımı harika bir seçenek olacaktır. Ancak, okaliptüsü 2 yaşın altındaki çocuklarda lokal olarak kullanmayın. Şayet çocuklarda kullanmak istiyorsanız, ciltlerine herhangi bir yan etkisi olup olmadığını anlamak için küçük bir bölgede alerji testi yapabilirsiniz.
Nane Yağı
İçeriğindeki mentol, antibakteriyel ve antiviral özelliklerden dolayı nane yağı öksürüğe karşı etkili önemli bitki yağlarından biri. Vücutta soğutucu bir etkisi olan mentol tıkanan sinüslerin açılmasına yardımcı olarak burundaki hava akımını da kolaylaştırıyor. Nane yağı aynı zamanda boğaz ağrısını da dindirerek öksürüğün kesilmesine yardımcı oluyor. İyi bir öksürük kesici olan nane yağının spazm giderici özelliği de bulunuyor.(3)
Sağlıklı bireylerde yapılan araştırmalar, nane yağının bronşlardaki düz kasları rahatlatarak hava akımını kolaylaştırdığını gösteriyor. Bu özelliğinden dolayı, nane yağı antrenman performanslarını artırmak isteyen sporcular tarafından tercih ediliyor. Tüm bu özelliklerinden dolayı, nane yağı öksürüğün şiddetini azaltan, solunum ve nefes almayı kolaylaştıran bir yağ olarak da öne çıkıyor. (4)
Nane yağını kullanmanın ideal yolu evde ya da iş yerinde 5 damla etrafa damlatmak ya da 2-3 damla bölgesel olarak göğüs, boyun ve şakaklarınıza uygulamak. Nane yağını ister tek başına isterseniz kendi merheminizi oluşturmak için hindistancevizi yağı ve okaliptüs yağıyla karıştırıp lokal olarak uygulayabilirsiniz. Çok az bir miktar hemen etkisini göstereceğinden, nane yağını cildinize birkaç damla kullanarak işe başlayabilirsiniz. Tahrişe yol açmamak için göz çevresinde uygulamayın. Ayrıca, nane yağı 2 yaşın altındaki çocukların cildi için de uygun değildir.
Biberiye Yağı
Soluk borusundaki düz kasları rahatlatıcı etkiye sahip olan biberiye yağı, bu sayede öksürüğü de yatıştırmaya yardımcı oluyor. Okaliptüs yağı gibi, sineyol içeren biberiye yağı astım ve rinosinüzit hastalarında öksürüğün görülme sıklığını azaltıyor. Ayrıca, antioksidan ve antimikrobiyal özellikleri sayesinde bağışıklık sistemini güçlendirici etkisi bulunuyor. (5)
“Evidence Based Complimentary and Alternative Medicine” dergisinde yayınlanan bir araştırma, 26 kişilik bir tedavi grubu üzerinde içinde okaliptüs, nane, kekik ve biberiye yağları bulunan spreyin üst solunum yolları hastalıklarına bağlı semptomları iyileştirici etkisini ortaya koyuyor. Bu yağların günde 5 defa olmak üzere 3 gün boyunca solunması halinde öksürük, boğaz ağrısı ve ses kısıklığı şikâyetlerinde büyük oranda azalma olduğu gözlemleniyor. Bu uçucu yağlardan oluşan spreyin kullanımından sadece 20 dakika sonra katılımcılar üzerinde iyileştirici etkileri ortaya çıkıyor. (6)
Öksürük tedavisinde biberiye yağını 5 damla etrafa dağıtarak ya da yarım çay kaşığı hindistancevizi yağıyla karıştırıp boynunuza sürerek kullanabilirsiniz. Biberiye yağı 4 yaşın altındaki çocuklar ve hamile kadınlar için uygun değildir.
Limon Yağı
Bağışıklık sistemini güçlendirici etkisiyle bilinen limon yağı, lenfatik drenaj sistemini destekleyerek soğuk algınlığı ve öksürüğün üstesinden gelmenize yardımcı oluyor. Solunum yolu problemleriyle baş etmeye çalıştığınız bu süreçte, antibakteriyel, antioksidan ve antienflamatuar özellikleriyle bağışıklık sisteminizi destekliyor. Sizi dış tehditlerden koruyan lenf sisteminizin de başyardımcılarından biri olan limon yağı, bu sayede kan akşını kolaylaştırıp lenf bezlerindeki şişmeyi de azaltıyor. (7,8 )
Öksürüğü hafifletmek için limon yağını kullanmanın birkaç yolu var. Ev ya da işyerinize 5 damla dağıtabilir, sprey şişenize okaliptüs ekleyerek kullanabilirsiniz. Ayrıca, lenf sisteminizin temizlenmesine katkıda bulunmak istiyorsanız, 2 damla limon yağını yarım çay kaşığı hindistan cevizi yağıyla karıştırıp boyun bölgenize uygulayabilirsiniz.
Limon yağını içten kullanmak istiyorsanız, bir bardak suya veya ılık suya balla 1-2 damla karıştırarak içebilirsiniz. Öksürüğünüzü rahatlatmanın ilk şartı, altta yatan sebebi bulmak. Toksinleri öldürmede ve evinizi bakterilerden temizlemede oldukça etkili olan limon yağını kendiniz de yapabilirsiniz. Bunun için bir sprey şişesine 20 damla limon yağıyla çok az miktarda beyaz sirke koyup saklamanız yeterli. Bu karışımı özellikle mutfak ve banyo gibi alanların temizliğinde gönül rahatlığıyla kullanabilirsiniz.
Kekik Otu Yağı
Kekik otu içeriğindeki timol ve karvakrol gibi aktif bileşenler sayesinde son derece etkili antibakteriyel ve mantar önleyici özelliklere sahip. Ayrıca, bu yağın antibakteriyel özelliği nedeniyle, solunum rahatsızlıklarında etkili olan antibiyotiklerin yerine kullanılabileceğini gösteren bir araştırma da bulunuyor. Çoğu solunum yolu problemi bakterilerden değil virüslerden dolayı oluşuyor. Kekik otu yağı da antiviral özelliği sayesinde özellikle öksürüğe yol açan etmenlerin durdurulmasında etkili oluyor. (9)
Kekik otunu evde ya da işte 3-5 damla dağıtarak kullanabilirsiniz. Aynı şekilde, 2-3 damla kekik yağını eşit miktarda hindistancevizi gibi bir yağla seyrelterek göğüs, sırt, boyun ve bacak arkalarınıza uygulayarak kullanmanız mümkün. Vücudunuzu öksürüğe yol açan mikroplardan arındırmak için suyunuza günde iki defa 1-2 damla damlatarak da tüketebilirsiniz. Ancak, kekik otu yağının bazı ilaçlarla etkileşime girebileceğini de akılda tutmak gerekiyor. Kullanmadan önce doktorunuza danışın. Yine, suyunuza ekleyerek kullanmak istiyorsanız 2 haftayı aşmamanız öneriliyor.
Kekik otu yağının hamilelikte kullanımıyla alakalı yeterli çalışma olmadığından, tedbirli olmalı ve kullanmadan önce hekiminize danışmalısınız. Kekik otu yağı, 5 yaşın altındaki çocukların içten tüketimi için de uygun değildir. Bu yağı, bir çay kaşığı hindistancevizi veya zeytinyağıyla karıştırıp çocukların ayak tabanlarına sürerek kullanmanız mümkün.
Çay Ağacı Yağı
Çay ağacı yağını ilk defa Avustralya’nın kuzeyindeki yerli Bundejalung halkının yaprakları ezip koklayarak öksürük, soğuk algınlığı ve yaraların tedavisinde kullandığı biliniyor. Çay ağacı yağının en çok bilinen faydalarından biri güçlü antimikrobiyal özellikleri sayesinde solunum yolu hastalıklarına yol açan kötü bakterileri öldürmesi. Ayrıca, çay ağacı yağının antiviral özelliği bu yağı öksürük tedavisinde doğal bir antiseptik olarak ön plana çıkarıyor. Canlandırıcı kokusuyla çay ağacı yağı, burun tıkanıklığını gideriyor, öksürük ve diğer solunum rahatsızlıklarının semptomlarının da azalmasını sağlıyor. (10)
Çay ağacı yağını, evde veya ofiste 5 damla etrafa dağıtarak, doğrudan şişesinden soluyarak kullanabilirsiniz. Bu yağı, yarım çay kaşığı hindistancevizi yağıyla seyreltip göğsünüze ve boynunuzun arka tarafına sürerek de kullanmanız mümkün. İçten veya hamilelik süresince kullanımı uygun değildir.
Önlemler
Öksürük tedavisinde kullanacağınız uçucu yağların, özellikle içten kullanım durumunda, yüzde 100 saf ve kaliteli olmasına özen gösterin. Hamileyseniz, çocuk yapma gibi bir planınız varsa veya dediğimiz gibi içerek tüketmek istiyorsanız bu yağları alırken güvenilir olmasına dikkat etmeniz gerekiyor.
Bahsettiğimiz bu uçucu yağlar arasından okaliptüs, biberiye ve çay ağacı yağlarının hamilelik döneminde kullanılmaması gerekiyor. Hamileyseniz ve kekik otu yağını tedavi amaçlı denemek istiyorsanız öncesinde muhakkak doktorunuza danışın. Bu uçucu yağları çocuğunuzun öksürük tedavisinde destekleyici olarak kullanmak istiyorsanız, okaliptüs, nane, kekik otu ve çay ağacı yağını uzaktan etrafa dağıtmak en güvenli yol olacaktır. Şayet çocuğunuzun cildinde uygulamak istiyorsanız, herhangi seyreltici bir yağ kullanın ve çok az miktarda yağın etkili olacağını aklınızdan çıkarmayın. Öncesinde küçük bir bölgede alerji testi yapabilirsiniz.
Öksürüğe Karşı Etkili Uçucu Yağlar: Önemli Noktalar
- Sizi gece uykunuzdan eden, gün boyu çalışma performansınızı düşüren ve rahat nefes almanızı engelleyen öksürükle baş etmek oldukça zor. Bu nedenle, çoğu kimse çözümü reçetesiz satılan öksürük giderici ilaçlarda arıyor. Ancak, araştırmalar bu ilaçların çocuklarda herhangi bir etkisinin olmadığını, yetişkinlerde ise minimum düzeyde etkili olduğunu gösteriyor.
- Bunun yerine, öksürük tedavisinde bitki yağlarını kullanmak hem daha güvenilir, hem de daha düşük maliyetli. Belli semptomların giderilmesinde ve öksürüğün altta yatan sebebinin bastırılmasında uçucu yağlar oldukça etkili. Aşağıdaki yağları öksürük tedavisinde öne çıkan yağlar arasında sıralamak mümkün:
- Okaliptüs yağı
- Nane yağı
- Biberiye yağı
- Limon yağı
- Kekik Otu Yağı
- Çay Ağacı Yağı
*Bu yazı, Dr Axe, Food is Medicine adlı siteden alınıp tercüme edilmiştir. Bu yazının içeriğiyle ilgili Habit Gıda AŞ’nin herhangi bir sorumluluğu bulunmamaktadır. bu yazı sadece bilgilendirme amaçlı olup, İngilizceden Türkeye çevrilmiş olup, hiçbir şekilde sağlık tavsiyesi içermemektedir. Bu yazı dolayısıyla okuyucularda oluşabilecek sağlık sorunlarından Habit Gıda AŞ hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz. Okuyucular bu yazının içeriğiyle ilgili kendi sağlık durumlarına göre doktorlarına danışmadan herhangi bir eylemde bulunmamalıdır. Sağlığınızla ilgili her türlü konuda doktorunuza danışmanız gerekmektedir.
* Bu yazı, Dr. Axe- Food is Medicine sitesinden alınarak Türkçe’ye çevrilmiştir.