Araştırmacılar, FODMAP diyeti olarak bilinen düşük karbonhidratlı bir diyetin, enflamatuar bağırsak hastalığının (IBD) semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabileceğini söylüyor.
Diyetin irritabl bağırsak sendromu (IBS) olan insanlara yardımcı olduğu zaten kanıtlanmıştır.
BD’li insanlar için rahatlama sadece geçici olacak şekilde tasarlanmıştır. Gıdalar kişinin bağırsak sistemi stabilize olurken yeniden tanıtılır.
İrritabl bağırsak sendromu (IBS) ve inflamatuar bağırsak hastalığı (IBD), benzer kısaltmalara ve ishal, karın ağrısı ve şişkinlik gibi birkaç ortak semptoma sahip iki farklı durumdur.
IBS, gelip gidebilen semptomların bir koleksiyonudur, IBD ise uzmanların bir kişinin bağışıklık sistemindeki problemler tarafından tetiklenebileceğine inandığı Crohn hastalığı ve ülseratif kolit gibi daha kronik durumları kapsayan bir şemsiye terimdir.
Ancak yeni araştırmalar, birindeki semptomları azalttığı gösterilen bir diyetin, diğeri olan insanlar için rahatlamaya yardımcı olabileceğini düşündürmektedir.
Düşük FODMAP diyeti bu konuda kullanılan diyetin ismidir.
FODMAP, fermente edilebilir, oligosakaritler, disakkaritler, monosakaritler ve polioller anlamına gelir.
Buğday, süt ürünleri, soğan ve sarımsak gibi gıdalarda yaygın olarak bulunan çeşitli karbonhidrat ve şeker alkolleridir.
Bağırsağın ilk bölümünde sindirilmedikleri için, bu maddeler sistemimizde daha uzağa gider ve bağırsak bakterilerimiz tarafından fermente edilir.
Bu süreç, gaz ve ağrılı şişkinlik gibi istenmeyen yan etkiler yaratabilir.
Bu, IBS ve IBD’li insanlar için özellikle endişe vericidir.
King’s College London’daki araştırmacılar yakın zamanda Gastroenteroloji dergisinde düşük FODMAP diyetinin IBD’li insanlar için belirli semptomları iyileştirebileceğini öne süren bir çalışma yayınladılar.
Diyet, IBS’li insanlar için yararlı olarak belgelenmiştir.
Geçici yardım
IBD’li kişilerde etkinliğini test etmek için araştırmacılar, bağırsaklarında devam eden herhangi bir iltihap olmamasına rağmen, bağırsakla ilgili kalıcı semptomları olan – şişkinlik ve midenin şişmesi gibi – IBD’li 52 kişiyi işe aldılar.
Bu hastaların yarısı bir ay boyunca düşük FODMAP diyetine tabi tutuldu.
Sonunda, düşük FODMAP diyetindeki hastaların yarısı, bağırsaklarını etkileyen semptomların “yeterli rahatlama durumunu” bildirdi ve yaşam kalitelerini diyeti takip etmeyenlerden daha yüksek olarak derecelendirdi.
Araştırma ekibi ayrıca, düşük FODMAP diyetinin ardından bağırsaktaki bazı bakterileri azalttığını ve bunun da genel olarak iltihabı azaltmaya yardımcı olabileceğini fark etti.
Çalışmanın baş araştırmacısı ve King’s College London’da doktora araştırma diyetisyeni olan Selina Cox, düşük FODMAP diyetinin IBS’li insanlar için istenmeyen semptomları azaltmaya yardımcı olduğu gösterilmiş olsa da, bu son çalışmanın IBD’li insanlar üzerinde yapılan ilk randomize çalışma olduğunu söyledi.
Ancak bir kısıtlama var: Düşük FODMAP diyeti uzun vadeli bir çözüm değildir.
İnsanların diyetlerini potansiyel olarak rahatsız edici yiyeceklerden kurtarmalarına yardımcı olmak amaçlıdır, ancak bu yiyecekleri kademeli olarak yeniden birleştirmek gereklidir.
Cox, “Klinik uygulamada, düşük FODMAP diyetini kademeli FODMAP yeniden giriş aşaması izler” dedi. “FODMAP’in yeniden başlatılmasının bağırsak üzerindeki etkilerinin ne olduğunu ve yeniden girişin düşük FODMAP diyeti sırasında gözlenen bakteriyel değişiklikleri tersine çevirip çevirmediğini belirlemek önemlidir.”
Cox’un araştırma ekibi şimdi, düşük FODMAP diyetinin bir kişiyi uzun vadede nasıl etkilediğini ve gıdalar yeniden tanıtıldığında IBD semptomlarına ve bağırsak bakterilerine ne yaptığını incelemeyi planlıyor.
Uzun vadeli sorunlar
Düşük FODMAP diyetini birkaç haftadan daha uzun süre takip etmenin potansiyel bir tuzağı, kalsiyum ve A, C ve D vitaminleri de dahil olmak üzere lif ve mineraller gibi besin eksiklikleri riskidir.
Bunun nedeni, diyetten çıkarılan yiyeceklerin meyveleri, sebzeleri ve bazı süt ürünlerini içermesidir.
Kaliforniya, Baldwin Park’taki Kaiser Permanente’de çalışan bir sağlık eğitimcisi ve kayıtlı diyetisyen olan Silvia Delgado, MS, RD, CDE, her bireyin ihtiyaçlarını karşıladığından emin olmak için düşük FODMAP beslenme planının bireyselleştirilmesi gerektiğini söylüyor.
“Bu diyet lif bakımından düşüktür, bu da kabızlığı şiddetlendirebilir” dedi. “Uzun süreli düşük FODMAP diyetinin uzun vadeli etkilerinin diğer kronik durumlar üzerinde başka sonuçları olabilir, çünkü lifin diyabet, kalp hastalığı ve kilo yönetiminin önlenmesinde faydalı olduğu gösterilmiştir.”
Gıdaların yeniden tanıtılması
İdeal olarak, Delgado, düşük FODMAP diyetinin sadece 2 ila 6 hafta boyunca takip edilmesi gerektiğini söylüyor.
Bu, yiyecekler bir kişinin diyetine tekrar dahil edilmeden önce bağırsağın kendini stabilize etmesini sağlar.
İlk olarak, bir kişi semptomları tetikleyebilecek yiyeceklerden tamamen kaçınmayı içeren eliminasyon aşamasına girer. Bu bazı sebzeler, meyveler, fasulye, mercimek, buğday, laktozlu süt ürünleri, yüksek fruktozlu mısır şurubu ve yapay tatlandırıcılardır.
Daha sonra, kişi bu yiyecekleri birer birer küçük porsiyonlarda yeniden tanıtır.
Delgado, “Yeniden giriş aşaması önemlidir, çünkü hangi yiyeceklerin semptomlara neden olduğunu belirlemenize yardımcı olacaktır” dedi. “Tetikleyicilerin ve semptomların ayrıntılı kaydını tutmanız istenebilir.”
Son adım, daha istikrarlı bir diyete dönmeyi ve sadece sorunlu yiyecekleri ortadan kaldırmayı içermektedir.
IBS ile Yardım
Düşük FODMAP diyeti ve IBD ile ilgili araştırmalar nispeten yeni olsa da, IBS’li kişilerde kullanımı, o kadar uzun süredir olmasa bile, daha iyi bilinmektedir.
Michigan Üniversitesi’nde gastroenteroloji doçenti olan Dr. Shanti Eswaran, IBS’yi tedavi etmek için düşük FODMAP diyeti kullanmanın yaklaşık on yıl öncesine kadar duyulmamış olduğunu söylüyor.
Bozukluğu tedavi etmek için çok iyi ilaçlar olmadığı ve daha fazla insanın hap almaktan ziyade diyet değişiklikleri yapmaya açık olduğu için memnuniyetle karşılandı.
“Ancak amaç, süresiz olarak düşük FODMAP diyetinde kalmak değil,” diyor.
Amacın, tercihen bir doktor ve diyetisyen gözetiminde eliminasyon ve dahil etme yöntemini takip etmek olduğunu söyledi.
Ancak FODMAP diyeti sağlık için bir yol haritası değildir.
Kişiyi rahatsız eden yiyeceklerin sağlık yararları vardır, diğer yiyecekler ise bir kişinin bağırsak sisteminde sorunlara neden olabilir.
Eswaran, “Bunlar sağlıklı gıdalarda bulunur” dedi. “Ama aynı zamanda sağlıksız yiyeceklerde de bulunurlar.”
Bu sebeple bir profesyonel eşliğinde yapmak önemlidir.
*Bu yazı, Healthline adlı siteden alınıp tercüme edilmiştir. Bu yazının içeriğiyle ilgili Habit AŞ’nin herhangi bir sorumluluğu bulunmamaktadır. bu yazı sadece bilgilendirme amaçlı olup, İngilizceden çevrilmiş olup, hiçbir şekilde sağlık tavsiyesi içermemektedir. Bu yazı dolayısıyla okuyucularda oluşabilecek sağlık sorunların Habit Gıda AŞ hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz. Okuyucular bu yazının içeriğiyle ilgili kendi sağlık durumlarına göre doktorlarına danışmadan herhangi bir eylemde bulunmamalıdır. Sağlığınızla ilgili her türlü konuda doktorunuza danışmanız gerekmektedir.
